تفسير جامع، ج‏7، ص: 484

سوره تكاثر

در مكه نازلشده، هشت آيه و بيست و هشت كلمه و صد و بيست حرف است‏

سوره تكاثر مشتمل است بر توبيخ و سرزنش خلايق از جهت اشتغال آنها بجمع آوردن اموال و تفاخر به ثروت و بفرزندان و بقبور مردگان و غافل بودن از خدا تا هنگام مرگ و رو برو شدن با عذاب قوله تعالى أَلْهاكُمُ التَّكاثُرُ حَتَّى زُرْتُمُ الْمَقابِرَ كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ ثُمَّ كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ كَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ ثُمَّ لَتَرَوُنَّها عَيْنَ الْيَقِينِ ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ مشغول كرد شما را بسيارى اموال و فرزند و قبيله و از ياد خدا و مرگ غافل داشته است تا اينكه بزيارت اهل قبور رفتيد و بجاى آنكه عبرت بگيريد بقبرهاى مردگان خود با هم فخر و مباهات ميكرديد- اين آيات نازل شده در باره دو قبيله از قريش بنى عبد مناف و بنى سهل بن عمرو بن                       

 مصيص بن كعب آنها با يكديگر فخر و مباهات ميكردند، هر يكى از اينان ميگفت اشراف و بزرگان ما بيشترند بنى عبد مناف اشراف خود را شماره كردند و غالب شدند بنى سهيل بآنها گفتند بيائيد تا بگورستان برويم و گورها را بشماريم تا بدانيد گور اشراف ما بيشتر است يا گورهاى اشراف شما نه چنين است شما از ياد خدا و مرگ غافل هستيد بزودى خواهيد دانست در گور پس از مرگ چه سختيها در پيش داريد باز هم در قيامت خواهيد دانست با چه عذابى رو برو ميشويد تكرار آيه براى تأكيد است و ديگر اشاره بعذاب قبر و عذاب دوزخ است امير المؤمنين عليه السّلام فرمود پيش از نزول آيه جماعتى شك داشتند در عذاب قبر چون آيه نازل شد يقين پيدا كردند كه در قبر هم انسان را عذاب خواهند كرد آنگاه فرمود اگر بطور يقين ميدانستيد چه حادثه بزرگى در پيش داريد هرگز در اثر بازيچه دنيا از عالم آخرت غافل نميشديد البته پس از مرگ دوزخ را مشاهده خواهيد كرد آنگاه آنرا بعين يقين يعنى برأى العين خواهيد ديد

تفسير جامع، ج‏7، ص: 486

 ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيم‏8

 ابن بابويه از ابراهيم بن عباس روايت كرده كه روزى حضور حضرت رضا عليه السّلام شرفياب شده بودم ميفرمود نعمت حقيقى در دنيا وجود ندارد بعضى از فقها حضورش عرض كردند پس معناى آيه ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ چيست؟ مگر مراد از اين نعمت اطعمه و آب سرد گوارا نيست حضرت رضا عليه السّلام حالش تغيير پيدا كرد و فرمود شما مردم از نزد خود چنين تفسير ميكنيد، در محضر پدرم مذاكره تفسير آيه شد بعضى از مردم گفتند مراد آب سرد است و بعض ديگر گفتند خواب گوارا است و طايفه‏اى عقيده داشتند عيال نيكو و صاحب جمال است پدرم در غضب شد و فرمود هرگز خداوند سؤال نميكند از بندگان خود آنچه را بآنها عطا نموده و منت بر ايشان نميگذارد، منت گذاشتن از مخلوق قبيح است چه رسد بخالق و پروردگار دانا و توانا. نعيم در اين آيه دوستى و ولايت ما اهل بيت پيغمبر است خداوند پرسش ميكند از آن پس از سؤال كردن از توحيد و نبوت و هر بنده‏اى وفات كرد و مراعات نمود موالات و دوستى ما آل محمد صلّى اللّه عليه و آله و سلّم را ميكشاند اين ولايت و دوستى او را بسوى نعمتهاى بهشتى پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بامير المؤمنين عليه السّلام فرمود يا على عليه السّلام نخست چيزيكه سؤال ميكنند از انسان پس از مردنش شهادت لا اله الا اللّه و محمّدا رسول اللّه وعلى ولى المؤمنين ميباشد هر كس اعتقاد باينها داشته و اقرار باين سه شهادت كرد اقرار و اعتقاد او مى‏كشاند او را بسوى نعمتهاى بهشتى كه هرگز نابودى و زوال پذير براى آنها نيست‏

 و از مخالفين ابو نعيم حافظ از صحابه روايت كرده كه ما از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم معناى نعيم را سؤال نموديم فرمود ولايت على بن أبي طالب است و حضرت رضا عليه السّلام فرمود شاهد بر اينكه مراد از نعيم ولايت و محبت ما اهل بيت است آيه:

وقفوهم انهم مسئولون ميباشد-

عياشى از حضرت صادق عليه السّلام روايت كرده كه ابو حنيفه از حضرتش سؤال كرد معناى آيه را باو فرمود نزد تو چه مراد است عرض كرد قوت طعام و آب فرمود اگر خداوند موفق كند تو را تا توقف نمائى در قيامت حضور او آيا از تو سؤال ميكند هر لقمه‏ايكه خورده‏اى و چنانچه بخواهد اين سؤالات را بنمايد بطول انجامد ابو حنيفه گفت پس چيست معناى نعيم فرمود ما اهل بيت همان نعيمى هستيم كه خداوند عطا كرده به بندگانش و بسبب ما الفت مى‏گيرند با يكديگر بعد از اختلافشان و بوسيله ما مهربان كرد مردم را بعد از آنكه با هم دشمن بودند و هدايت كرد آنها را بسوى اسلام و ما نعمتى هستيم كه خداوند پرسش ميكند از او-

 و در حديث ديگر آنحضرت فرمود بابو حنيفه شنيده‏ام كه تفسير كرده‏اى نعيم را بطعام و شراب عرض كرد بلى فرمود اگر كسى تو را دعوت كند بمهمانى و طعام و شراب نيكو و گوارا بتو بدهد آيا خداوند بخل ميكند و از اين نعمت سؤال ميكند از تو عرض كرد پس نعيم چيست؟ فرمود دوستى و ولايت ما اهل بيت پيغمبر است و احاديث در خصوص آنكه نعيم ولايت و محبت ائمه معصومين است از خاصه و عامه بسيار است‏

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: